مقاله بررسی صف و ستاد و نقش ستاد وزارت علوم در پیشبرد اهداف آموزش عالی

دسته: علوم انسانی
بازدید: 121 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 11 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 12

مقاله بررسی صف و ستاد و نقش ستاد وزارت علوم در پیشبرد اهداف آموزش عالی در 12 صفحه ورد قابل ویرایش

قیمت فایل فقط 3,500 تومان

مقاله بررسی صف و ستاد و نقش ستاد وزارت علوم در پیشبرد اهداف آموزش عالی در 12 صفحه ورد قابل ویرایش

صف و ستاد و نقش ستاد وزارت علوم در پیشبرد اهداف آموزش عالی

قبل از پرداختن به مفاهیم «صف» و «ستاد» و تشریح موقعیت سازمانی هر یك لازم است كه مفاهیم «قدرت» و «اختیار» تعریف شوند تا ضمن پی بردن به وجوه تمایز بین این دو مفهوم، انواع قدرت نیز شناخته شوند.

قدرت و اختیار

قدرت را می‎توان توانایی اشخاص یا گروهها در اثر نهادن بر عقاید و ارزشهای فكری اشخاص یا گروههای دیگر، یا وادار كردن آنها به انجام اعمال خاص و یا بازداشتن آنها از انجام كاری تعریف كرد.

اختیار، بشتر اثر سازمانی دارد و به قدرت و صلاحیت شغلی افراد مربوط می‎شود. به این ترتیب اختیار را می‎توان قدرتی شغلی تعریف كرد كه با استفاده از آن، شاغل (البته تا زمانی كه در آن شغل انجام وظیفه می‌كند)، می‎تواند از طریق اعمال نظر در تصمیم گیریها، در سرنوشت دیگران اثر بگذارد. بنابراین اختیار نیز نوعی قدرت است اما قدرتی كه پایگاه سازمانی دارد یعنی قدرتی است كه از شغل و موقع و مقام سازانی سرچشمه می‎گیرد.

مفاهیم صف و ستاد

با وجود اهمیتی كه روابط صف و ستاد در زندگی سازمان دارد هنوز برخی از مدیران استنباط روشنی از مفاهیم صف و ستاد ندارند و گاهی این دو را با هم اشتباه می‌كنند بنابراین لازم است كه این دو مفهوم دقیقاً تعریف و شناخته شوند. بنا بر نظریه ای كه به طور وسیعی در مدیریت پذیرفته شده است «صف» به واحدها یا نقش هایی اطلاق می‎شود كه مستقیماً برای تأمین هدفهای موسسه فعالیت می‌كنند و در این زمینه مسئولیت مستقیم دارد. در حالی كه «ستاد» به واحدها یا نقش هایی دلالت دارد كه مستقیماً در جهت تأمین هدفهای موسسه فعالیت ندارند، لكن به واحدهای صفی كمك می‌كنند تا بتوانند به نحو موثری انجام وظیفه كنند و از عهده تأمین هدفهای موسسه برآیند.

از مطالب فوق معلوم می‎شود كه ساده ترین طریق تشخیص فعالیت های صفی و ستادی در هر سازمان، توجه به «مستقیم» یا «غیرمستقیم» بودن كمكی است كه این فعالیت ها در تأمین هدفهای كلی موسسه دارند.

به عبارت دیگر، فعالیت های صفی شامل فعالیت هایی هستند كه مستقیماً به تأمین هدفهای كلی سازمانی كمك می‌كنند و فعالیت های ستادی آن گونه فعالیت هایی هستند كه به طور غیرمستقیم به تأمین هدفهای كلی سازمانی كمك می‌كنند.

طریق دیگری كه برای تشخیص فعالیت های صفی و ستادی غالباً به كار می شود، توجه به چگونگی صدور دستور و اجرای آن در خط فرماندهی است. مدیران و مسئولین صف در خط فرماندهی قرار دارند و حق صدور دستوربه واحدها و مسئولین را دارند و مسئولین مادون ملزم به اجرای دستورهای مافوق هستند. در حالی كه مدیران و مسئولین ستاد در خط فرماندهی قرار ندارند و حق صدور دستور به واحدها و مسئولین صف، حتی به مسئولین رده های پایین سازمانی را ندارند. واحدها و كارشناسان ستادی فقط می‎توانند به مدیران صف نظر مشورتی بدهند و آنها را در انجام وظایف و مسئولیت هایشان یاری دهند. بدیهی است چنانچه لازم باشد طرحها و نظریات واحدهای ستادی توسط واحدهای صف به مورد اجرا گذارده شود، در این صورت واحدهای ستادی سعی می‌كنند ابتدا طرحها و ایده های موردنظر خود را به تصویب مقامات عالی سازمان برسانند و سپس مراتب را برای اجرا به واحدهای صف ابلاغ كنند. در سازمانهای نسبتاً كوچك كه كلیه كاركنان زیر نظر یك نفر انجام وظیفه می‌كنند هر یك از آنان در خط فرماندهی قرار داشته و ملزم به اجرای دستورهای مافوق هستند این گونه سازمانها صرفا یك سازمان صف تلقی می‎شوند.

راه دیگر برای تشخیص فعالیت های صفی و ستادی توجه به «ماهیت» فعالیت های مزبور است. فعالیت های صفی «ماهیت اجرایی» دارند و شامل وظایف، مسئولیت ها و كارهایی می‎شود كه مستقیما در امر تولید (كالا یا خدمات) فعالیت دارند. در حالی كه فعالیت های ستادی جنبه اجرایی ندارند و «ماهیت آنها مشورتی و كمكی» است. فعالیت های ستادی ماهیتاً به صورت تحقیق برررسی،‌ ارائه طرح، برنامه ریزی، سازماندهی، كارگزینی هماهنگی، نوآوری و كنترل به ظهور می رسد.

هم چنین امور مالی، امور حقوقی، و امور مربوط به طراحی و اجرای سیستم های داده پردازی (سیستم های كامپیوتری) از جمله فعالیت هایی هستند كه ماهیت ستادی دارند.

مشاغل صفی از حیث «منشا قدرت» نیز مشاغل ستادی تفاوت دارند. مدیران صف دارای اختیارات رسمی و قانونی هستند و می‎توانند برای دیگران تكلیف تعیین كنند. این مدیران هم چنین به سبب روابط مبتنی بر سلسله مراتب رئیس و مرئوسی، تا حد قابل توجهی از قدرت پاداش و قدرت تنبیه نیز برخوردارند. در حالی كه مدیران و كارشناسان ستادی از اختیارات رسمی و قدرت قانونی كه به موجب آن بتوانند برای دیگران تكلیف تعیین كنند برخوردار نیستند و انتظار نمی رود كه قدرت پاداش و تنبیه نیز داشته باشند و در مقابل آنها از قدرت تخصص بهره مندند



ستاد هماهنگی كننده و یاری دهنده

ستادهای هماهنگی كننده و یاری دهنده اساساً‌ در زمینه های «كنترل مدیریت»، «ساخت سازمانی»، «بودجه حسابداری»، «امور پرسنلی»، «روابط صنعتی»، «تجزیه و تحلیل سیستم ها و روشها» و امثال اینها فعالیت دارند.

فعالیت های دیگری كه ارتباط نزدیك با فعالیت های فوق دارد شامل یك سلسله فعالیت هایی می‎شود كه اصطلاحاً به آنها فعالیت های كمكی و یا خدماتی و یا تاسیساتی می گویند. این نوع خدمات ستادی یاری دهنده شامل نگهداری و اداره امور اموال و ساختمانها و تاسیسات، انبارداری، تداركات، بیمه، حمل و نقل و تأمین وسایل نقلیه و امثال اینها می‎شود. عامل مشتركی كه هم در فعالیت های هماهنگ كننده و هم در خدمات كمكی و یاری دهنده وجود دارد، این است كه معمولاً هر دو دسته از فعالیت ها به شكل متمركز انجام می‎شود. با وجود این گاهی به سبب بعد مسافت و لزوم رساندن خدمات به مناطق مختلف جغرافیایی، لازم می‎شود كه فعالیت های ستادی فوق به صورت غیرمتمركز ارائه شود. در این گونه موارد معمولاً در هر یك از واحدهای سازمانی مستقر در منطقه، ستادهای فرعی ایجاد می‎شوند. واحدهای مزبور گرچه از لحاظ سازمانی زیر نظر مدیر منطقه انجام وظیفه می‌كنند، ولی از لحاظ روش انجام كار و كمیت و كیفیت خدمات، تابع خط مشی ها و دستورالعمل هایی هستند كه از سوی ستادهای اصلی مستقر در مركز تعیین می‎شوند.

مزایای ستاد

استفاده از ستاد مزایای زیادی دارد كه به مهمترین آنها در این جا اشاره می‎شود:

1- ارائه نظریات مشورتی درباره عملیات- امروزه استفاده از نظریات مشورتی متخصصین واجد شرایط در زمینه های مختلف عملیات سازمان، آن قدر اهمیت یافته است كه نمی توان آن را به هیچ وجه نادیده گرفت. اهمیت این امر، به ویژه در موسساتی كه عملیات آنها پیچیده تر است، بیشتر دیده می‎شود.

2- اطلاعات و دانش تخصصی در زمینه های مختلف- در موقعیت هایی كه مدیران اجرایی به هنگام تصمیم گیری، نیاز به دانش تخصصی در زمینه های اقتصادی، فنی، سیاسی، حقوقی و اجتماعی پیدا می‌كنند اهمیت نظریات مشورتی ستاد آشكارتر می‎شود. به علاوه، در مواردی كه به دانش تخصصی در سطح بالا نیاز باشد،‌ به برخی از متخصصین اختیار (اختیار مبتنی بر تخصص) داده می‎شود تا از طرف رؤسایشان تصمیم گیری كنند.

3- فرصت تفكر و تحقیق- یكی دیگر از مزایای مهم ستاد، فرصتی است كه به كارشناسان ستادی برای تفكر و جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات داده می‎شود. زیرا معمولاً مدیران مافوق آنها به علت مشغله زیاد و درگیری با عملیات اجرایی، خود فرصت چنین تفكر و تحقیقی را پیدا نمی كنند. به ندرت یك مدیر اجرایی به ویژه در سطوح بالای سازمان، فرصت پیدا می‌كند كه به تفكر و تحقیق، درحدی كه كارشناسان ستادی او انجام می دهند، بپردازد.

بنابراین نه تنها ستاد، مدیران صفی را در انجام موفقیت آمیز عملیاتشان یاری می دهد، بلكه با پیچیده تر شدن مسایل و مشكلات، تجزیه و تحلیل ها و نظریات مشورتی ستاد ضرورت و اهمیت بیشتر می یابد.

روابط بین صف و ستاد:

یكی از مسائل عمده ای كه همواره در سازمانها به عنوان یك مشكل برای مدیران مطرح است روابط بین صف و ستاد و اختلافاتی است كه در این روابط بوجود می‎آید. دلایل این اختلاف متعدد است ولی اهم آنها به این شرح است:

1-   نبودن حدود مشخص روشن برای وظایف هر یك از مدیران صف و ستاد

2-   عدم اطلاعات مدیران صف و ستاد از وظائف یكدیگر

3- اختیارات زیاد واحدهای صف كه باعث می‎شود در مقابل ایده ها و طرحهایی كه از طرف واحدهای ستاد برای تغییر ارائه می‎شود مقاومت نمایند.

4- ارائه نكردن اطلاعات كافی و مستدل از طرف واحدهای ستاد به مدیران صف به منظور توجیه و متقاعد كردن آنها

5-   احراز مسئولیت های صف و ستاد توسط افرادی كه صلاحیت های كافی ندارند.

جهت دریافت فایل مقاله بررسی صف و ستاد و نقش ستاد وزارت علوم در پیشبرد اهداف آموزش عالی لطفا آن را خریداری نمایید

قیمت فایل فقط 3,500 تومان

برچسب ها : تحقیق بررسی صف و ستاد و نقش ستاد وزارت علوم در پیشبرد اهداف آموزش عالی , پروژه بررسی صف و ستاد و نقش ستاد وزارت علوم در پیشبرد اهداف آموزش عالی , مقاله بررسی صف و ستاد و نقش ستاد وزارت علوم در پیشبرد اهداف آموزش عالی , دانلود تحقیق بررسی صف و ستاد و نقش ستاد وزارت علوم در پیشبرد اهداف آموزش عالی , بررسی صف و ستاد و نقش ستاد وزارت علوم در پیشبرد اهداف