آشنایی با گیاه داروئی آویشن

دسته: علوم پایه
بازدید: 105 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 32 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 25

مقاله آشنایی با گیاه داروئی آویشن در 25 صفحه ورد قابل ویرایش

قیمت فایل فقط 3,000 تومان

آشنایی با گیاه داروئی آویشن در 25 صفحه ورد قابل ویرایش

مقدمه

آویشن یكی از قدیمی ترین گیاهان دارویی و ادویه ای است. به طوری كه مصریان و یونانیان باستان از آویشن برای درمان بیماری های خود استفاده می كردند. به علت خواص ضدباكتریایی، ضد قارچی و ضد انگلی اسانس آویشن، این گیاه از قرن 16 رسماً به عنوان یك گیاه دارویی معرفی شد و در تمامی فارماكوپه های معتبر خواص درمانی آن مورد تایید قرار گرفت.

نیومن در سال 1725، ماده موثره این گیاه را كشف كرد و آن را كافور آویشن نامید و دانشمند دیگری به نام لالماند در سال 1853، این ماده را تیمول نام گذاشت. از این زمان به بعد، بررسی های زیادی بر روی اثر درمانی این گیاه به عمل آمد و از آن در معالجه بیماری های مختلف استفاده شد.

آویشن یكی از گیاهان مهم تجاری است كه در برخی از كشورها از جمله مجارستان از نظر صادراتی ارزش خاصی دارد. به طوری كه سالیانه معادل 20 تن آویشن به ارزش 60 هزار دلار از مجارستان به سایر كشورهای اروپایی صادر می شود. اسپانیا و فرانسه نیز تهیه كنندگان آویشن برای آمریكا هستند.

در حال حاضر آویشن در سطوح وسیعی در كشورهای اسپانیا، آلمان، فرانسه، پرتغال، امریكا، چك اسلواكی، مجارستان و شمال افریقا كشت می شود.

مشخصات گیاه شناسی

آویشن گیاهی خشبی و چند ساله است. منشأ آن نواحی مدیترانه گزارش شده و در جنوب اروپا در سطوح وسیعی می روید. این گیاه در نواحی نیمه خشك زلاندنو در سطح زیادی مشاهده می شود.

ریشه مستقیم، كم و بیش چوبی و انشعاب های فراوانی دارد. ساقه مستقیم، چهار گوش و ارتفاع آن متفاوت بوده و بین 20 تا 50 سانتی متر یافت می شود كه به شرایط اقلیمی محل رویش آن بستگی دارد. پایین ساقه چوبی است در حالی كه قسمت های فوقانی آن سبز رنگ بوده و انشعاب های فراوانی دارد. با گذشت سن گیاه، بر تعداد انشعاب های ساقه اضافه می شود و گیاه بسیار انبوه و بر پشت به نظر می رسد.

برگ ها كوچك، متقابل و كم و بیش نیزه ای شكل و بدون نوك و دمبرگ هستند. برگ ها پوشیده از كرك های خاكستری رنگ و حاوی اسانس است گل ها كوچك، نر ماده و به رنگ های سفید، صورتی یا ارغوانی مشاهده می شوند. گل ها به صورت مجتمع در قسمت های فوقانی ساقه هایی كه از بغل برگ ها خارج می شوند، به طور مجتمع پدیدار می شوند. كاسه گل دارای دو لبه كاملاً مشخص است. لبه بالایی دارای سه دندانه و كوتاه و نسبتاً پهن و لبه پایینی از دو دندانه بلند و باریك كاملاً مشخص تشكیل شده است. كاسه گل پوشیده از كرك های غده ای حاوی اسانس است، گل ها از سال دوم رویش، اواسط اردیبهشت ظاهر می شوند.

میوه فندقه به رنگ قهوه ای تیره و طول آن یك میلی متر است. داخل میوه چهار بذر به رنگ قهوه ای تیره وجود دارد. بذر آویشن بسیار زیر است و وزن هزار دانه آن 25/0 تا 28/0 گرم است.

پیكر رویشی آویشن از بوی مطبوعی برخوردار است كه ناشی از وجود اسانس است. اسانس در كرك های غده ای ساخته و ذخیره می شود. اندام های هوایی این گیاه (غیر از ساقه های چوبی) حاوی اسانس هستند. مقدار اسانس در شرایط اقلیمی مختلف متفاوت و بین 1 تا 5/2 درصد است. در پیكر رویشی آویشن غیر از اسانس تركیب هایی مانند تانن (8 تا 10 درصد)، فلاونوئید، ساپونین و مواد تلخ وجود دارد.

بذرهای آویشن 2 الی 3 سال از قوه رویشی خوبی برخوردار هستند. در شرایط اقلیمی مناسب 14 تا 20 روز پس از كاشت، سبز می شوند. رشد اولیه این گیاه بسیار كند و بطئی است. آویشن در اوایل رویش نسبت به ساقه بسیار حساس است و به تابش نور كافی نیاز دارد. با گذشت سن (گیاهان چند ساله) در اوایل بهار (فروردین) رویش گیاهان آغاز می شود و از اواسط اردیبهشت، اولین گل ها ظاهر می شوند و گل دهی تا اواخر خرداد همچنان ادامه می یابد. چنانچه گیاهان در تابستان برداشت شوند، تحت شرایط اقلیمی مناسب و با تشكیل ساقه های گل دهنده مجدداً به گل می روند.

طبقه بندی

نام آویشن برای گروهی از گیاهان كه همگی به خانواده نعناعیان تعلق دارند، به كار برده می شود. این گیاهان شامل سه جنس مختلف به شرح زیر هستند.

جنس Zataria

این جنس دارای گونه ای به نام Zmultiflora BOISS است كه در جنوب ایران تحت عنوان «آویشن شیرازی با آویشن برگ پهن» ساخت شده است و گیاهی است خشبی با برگ های كوچك و تقریبا گرد و ساقه های سفید رنگ. كاسه گل آن تخم مرغی لوله ای و دارای 5 دندانه مساوی و كوچك است.

این گیاه پراكندگی محدودی در جهان دارد و منحصراً در ایران، افغانستان و پاكستان می روید. پراكندگی آن در كشورمان محدود به مناطق اصفهان، فارس، كرمان، بندرعباس، بلوچستان و خراسان است.

جنس Ziziphora

این جنس دارای گونه ای است كه به «آویشن برگ باریك» معروف است و از نظر شكل ظاهری به جنس Thymus شباهت دارد. در این جنس تعداد پرچم های بارور 2 عدد، كاسه گل لوله ای و دارای 5 دندانه تقریباً مساوی و كوتاه است.

جنس Thymus

گونه های این جنس به علت هیبریداسیون بین گونه ای، بسیار متنوعند و 14 گونه آن متعلق به ایران است كه در نواحی وسیعی از ایران پراكنده هستند.

مواد مصرفی

آویشن گیاهی است با سه جنبه كاربردی طبی، ادویه ای و عطری كه در صنایع داروسازی، غذایی، آرایشی و بهداشتی به وفور از آن استفاده می شود.

مصارف دارویی

داروی آویشن (پیكر رویشی خشك) كه از قرن 16 در بسیاری از فارماكوپه ها آمده است، اثرات شدید ضدقارچی و ضدباكتریایی دارد. اندام های این گیاه دارای اثرات ضد عفونی كنده و ضد تشنج است و از آن می توان در بیماری های دستگاه‌ تنفسی به منظور تعدیل تشنج و تاثیر مفید روی ترشحات آن استفاده كرد. شالز (Shalz) در سال 1929، مصرف دم كرده آن را در مواقع شیوع سیاه سرفه و همچنین برای آرام ساختن سرفه یا جلوگیری از شدت آن در برونش های مزمن، مفید ذكر كرده است. فلام و كروبر (Flamm and Kroeber) در سال 1933، آن را نه تنها در رفع بیماری های دستگاه تنفسی مثل ذات‌الریه بلكه در رفع بیماری های روده، كلیه و مثانه موثر دانسته اند. در استعمال خارجی دم كرده سر شاخه های گلدار و برگدار گیاه به صورت لوسیون ها، كمپرس و غیره در محل كوبیدگی اعضا، در رفتگی ها، آماس و همچنین در محل دردناك نقرس و رماتیسم، بخصوص رماتیسم های مزمن اشخاص سالخورده موثر است.

از اسانس آویشن در صنایع مدرن داروسازی برای تهیه داروهای مختلف استفاده می‌شود. اسانس مذكور دارای خاصیت ضدتشنج، ضدنفخ، و اثر ضدعفونی كننده قوی است. از اسانس به صورت محلول های الكلی، گاهی در رفع بعضی سوء هاضمه‌ها، اسهال های ساده و دفع كرم استفاده می‌شود. پماد حاصل از این اسانس در درمان بعضی از بیماری های جلدی بخصوص زونا بسیار مفید است. در بیماری های جلدی، گاهی از آن محلول هایی تهیه می‌شود كه به كار بردن آن موجب قوی شدن اعمال پوست و رفع ناراحتی های جلدی می‌شود زیرا اثر قرمز كننده دارد و می توان آن، را به مقدار یك الی 2 گرم مخلوط در مقدار كافی آب برای رفع عوارض ناشی از رماتیسم های مزمن و سیاتیك های مقاوم به كار برد. محلول های رقیق شده آن اثر تحریك كننده بر روی مخاط چشم و پوست صورت ندارد.

اسانس آویشن، محرك موضعی قوی و مفیدی است و ممكن است به همراه كتان برای تسكین دندان درد استفاده شود. همچنین می توان این اسانس را در مصرف خارجی با روغن زیتون یا روغن های دیگر روی مفاصل، به عنوان گرم كننده و محرك سطحی به كار برد. این اسانس در فرمول دارویی كه دارای اثر ضد رماتیسمی است، وارد می‌شود.

عصاره الكلی آویشن اثرات ضدعفونی كننده و خلط آور دارد و به همین دلیل جزء مهمی از داروهای ضد سرفه و تركیب های جالینوسی است.

تیمول دارای اثرات ضدقارچی، ضد باكتریایی و ضد انگلی است. به همین دلیل به فرم خالص در صنایع داروسازی كاربرد دارد. به علت دارا بودن اثر ضد انگلی برای دفع كرم های تریكوسفال، كرم كدو، كرمك و آنكیلوستوم (به صورت تنقیه) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در حال حاضر داروهای متعددی از مواد موثره آویشن به صورت قطره، شربت، پماد و … در بازارهای جهانی وجود دارد كه از جمله این داروها می توان به تیمان و تیمپین اشاره كرد.

در دامپزشكی مقداری از سرشاخه های گلدار این گیاه را به مدت 15 تا 20 دقیقه در دو تا سه لیتر آب دم می كنند و سپس با مقداری قند یا عسل شیرین كرده و برای پانسمان جراحات پوزه حیوانات، زخم مخاط دهان، نوك پستان و سم دام ها به كار می برند.

مصارف آرایشی و بهداشتی

اسانس آویشن در صنایع آرایشی و بهداشتی كاربرد وسیعی دارد. از اسانس مذكور در تهیه صابون های معطر استفاده می‌شود. اسانس آویشن به علت دارا بودن اثرات ضدعفونی كننده، قابل استفاده در فرمولاسیون شامپو است. تیمول به علت خواص ضدعفونی كننده قوی در فرمول خمیر دندانه ها، محلول های غرغره و دهان شویه وارد می‌شود.

روش استفاده از كود سبز

روش كاست:

در هر زمان قبل از زمستان كه شرایط برای رشد مناسب باشد می توان آنرا كشت كرد تقریبا تا اواسط پاییز.

روش كاشت از این قرار است كه می توان زمین را در لایه سطحی به وسیله كلتیواتور یا یك دیسك آمده كرد و مقدار بذر را بسته به نوه كود سبز در سطح زمین پاشید و آنرا لایه سبكی خاك داد تقریبا مثل كشا علوفه. البته در زمین‌هایی كه برای بار اول است كه در آنها كود سبز استفاده می شود یا به عبارتی فعالیت های ارگانیك در آن صورت نگرفته به طور یقین جمعیت میكروبی خاك مخصوصا ریزوبیوم‌ها و عوامل تجزیه كننده مواد آلی كم است بنابراین پیشنهاد می شود در این شرایط باكتری‌های مذكور را هنگان كشت كود سبز به زمین اضافه كند.

بعد از گذشت 4 هفته از كشت، گیاه به صورت گیاه چه‌ای در آمده قبل از تشكیل اولین گل باید آنرا به زمین برگردانیم زیرا در این مرحله گیاهان ترد و ضعیف هستند و بافتهای آنها به راحتی تجزیه می شود كود سبز به مدت زمان 1 تا 4 هفته بسته به نوع آن تا 6 هفته برای تجزیه شدن زمان لازم دارد كه البته این محدوده بستگی به دمای تهویه خاك دارد كه هر چه بیشتر باشد سرعت تجزیه نیز بیشتر می شود.

عمق شخم برای برگردادن كود سبز به زمین در خاكهای سنگین 15 تا 20 سانتی متر و در خاكهای سبك بین 25 تا 35 سانتی متر است.

بهترین زمان برای برگرداندن كود سبز به زمین زمانی است كه تثبیت ازت و رشد گیاه در پیشینه و تخلیه آب زمین توسط گیاه در كمترین وضعیت باشد و همچنین با توجه به شرایط محیطی و رطوبت و دمای خاك زمان كافی برای تجزیه آن تا قبل از كشت بعدی وجود داشته باشد. اگر گیاه كود سبز مسنتر شود مقدار بیشتری مواد آلی و نیتروژن را به خاك می دهد ولی دوره رها سازی آن بیشتر طول می كشد ولی گیاهان جوانتر و دارای ساقه نازكتر می توانند زودتر تجزیه شوند ولی در عوض ازت كمتری را تثبیت می‌كنند.

لازم به ذكر است كه اگر كود سبز در شرایط آبی كشت می شود باید آنرا به نحوی آبیاری كنیم كه تنش خشكی متعادلی در اوایل رشد داشته باشد تا وادار به دیشه دهی بیشتر شود و در نتیجه از این روش می توانیم جهت بالا بردن جمعیت ریزوبوم‌ها استفاده كنیم. البته این تنش نباید طوری باشد كه رشد سبزینه‌ای را مختل كند یا باعث اختلال در كار ریزوبیوم‌ها شود.

قیمت فایل فقط 3,000 تومان

برچسب ها : تحقیق آشنایی با گیاه داروئی آویشن , پروژه آشنایی با گیاه داروئی آویشن , مقاله آشنایی با گیاه داروئی آویشن , دانلود تحقیق آشنایی با گیاه داروئی آویشن , آشنایی با گیاه داروئی آویشن , گیاه داروئی , آویشن