معماری پلها در شهرهای مختلف

دسته: معماری
بازدید: 125 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 81 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 131

معماری پلها در شهرهای مختلف در 131 صفحه word قابل ویرایش با فرمت doc

قیمت فایل فقط 11,900 تومان

معماری پلها در شهرهای مختلف

مراحل اهمیت رودخانه به همراه پلهایش به صورت زیر می توان عنوان كرد:

الف ـ یهودیه قلعه تبرك جی به همراه پل شهرستان پل مارنان.

ب ـ مسجد جامع میدان كهنه، قلعه تبرك پل شهرستان،پل مارنان. 

ج ـ مسجد جامع میدان نقش جهان، چهار باغ، پل الله وردیخان.

د ـ مسجد جامع میدان نقش جهان،چهارباغ. پل الله وردیخان،پل مارنان، پل خواجو.

چهار باغ برای شاه عباس در طرح جدید شهری كه عنوان می كرد اهمیت زیادی داشت و در این جهت بود كه می خواست اولاٌ قدمت و كشش شاهرگ اقتصادی بازار را از طرف شرق به غرب برگردانیده شود. دوما” با تضعیف این عامل اقتصادی عامل بعدی یعنی پل شهرستان ضعیف می شد و در نتیجه دیگر آن كنترل هائی كه گذشت مفهومی برای آن پل پیدا نمی كرد و پل الله وردیخان در انتهای چهار باغ اهمیت می یافت. در جهت تقویت پل الله وردیخان شاه عباس حتی به ایجاد منطقه ای ارمنی نشین در زیر رودخانة زاینده رود در بخش جنوبی غربی می كند و عبور و مرور ارامنه از پل الله وردیخان باعثی بر رونق این پل و شبكه چهارباغ می گردد.اساس شبكه بندی سازه اصفهان صفوی بر روی بازار از مسجد جامع میدان نقش جهان خیابان چهارباغ و رودخانه زاینده رود قرار دارد.پل خواجو اهمیت خاصی در این زمان داشته و با ساختن قصری خصوصی در ابتدای آن (قصر میرزا علیخان ) در واقع عبور و مرور از روی این پل بسته می شود.

طرح جامع شهر صفوی اصفهان با در نظر گرفتن عامل آب بعنوان عصاره حیات جامع مطرح شده و با توجه به این تمام فرمهای شهری انجام میگیرند .

طراحی براثر مادیها طراحی كه منشع از سرچشمه اصلی بوم یعنی زاینده رود میگردد . طراحی بر اساس خیابانهای جدید مانند چهارباغ و چهارباغ صدر كه مجددا” براساس عامل اقتصادی كه بعد ازعامل كشاورزی مرحله قبل بعنوان تجارت زندگی روزمره به همراه بازا رو عبور از پلهائی كه از رودخانه ی زاینده رود می گذرند و بالاخره خود رود خانه ای زاینده رود با انجام تقسیمات حیاتی آب در كننده هائی چون پل خواجو و تفریگاههای چون پل الله وردیخان مطرح میشود .

موقعیت امروزی سازه كالبدی شهر اصفهان چیست ؟ چندین پل مجموعهای مختلف و اهمیتها ... پلهای امروز بر روی زاینده رود كه نقشی در حیات اصفهان بازی میكنند عبارتند از:

الف ـ پل خواجو

ب ـ پل الله وردیخان

ج ـ پل آذر

د ـ پل فلزی

ه ـ پل وحید

و ـ پل بزرگمهر

پلهای آذر ، فلزی ، وحید با توجه به ابعادشان بایستی جوابگوئی مهمی در حیات اصفهان داشته باشند بخصوص با ممنوعیت كامیون و اتوبوس از پلهای خواجو و الله وردیخان اما می بینیم كه چه بی حساب این سه پل اخیر برروی زاینده رود زده شده اند و شاید فقط در مرحله ای پل وحید بتواند جوابگوی صحیح نیاز به شهر بشود .

پل الله رودیخان درست در محور مقابل چهارباغ مركز حیاتی شهر صفوی اصفهان مطرح میشود و از طرف دیگر پل خواجو نیز در همین موقعیت را با چهار باغ صدر بازی  می كند در صورتیكه پل آذر مطلقا” درچنین وضعی قرار ندارد و پل فلزی تقریبا به علت كور بودن یكطرفه بودن خیابان منتظری در مقابل خیابان حكیم نظامی عملكرد صحیح خود را ندارد و تنها شاید منهای پل وحید با تكمیل شبكه اتوبان كمربندی اصفهان در جهت ارتباط با خیابانهای خیام و وحید و شریان ارتباطی بین شمال و جنوب كشور از طریق جاده تهران و جاده شیراز و ذوب آهن و شهر كرد مفهومی واقع به خود گیرد .

درجمع مطالب گذشته دقیق به مهم بودن پلهای الله وردیخان و خواجو از نظر مردم و ارتباطات شهری پی می بریم و این بدان معنی است كه امروز نیزبا اینكه سه پل جدید بر روی رودخانه شهر موجود هستند ولی این دو  پل نه ازرونق افتاده اند و نه خود را باخته دارند .

تاریخچه پل خواجو :

پل خواجو چهارمین پل قدیمی است كه از طرف مغرب برروی رودخانه زاینده رود قراردارد .هنگامیكه سیصد ذرع از پل چوبی بطرف پایین برویم به پل خواجو می رسیم كه آن را پل باباركن الدین ، پل شیرازی ، پل گهرستان ، پل حسن بیك ، پل تیموری و پل خواجو میگویند و درباره ساختمان و وجه تسمیه آن اقوال و روایات بسیاری نقل می كنند .از جمله این پل را خواجو كه محله به این اسم را با جاده شیراز ربط می دهد ا  زاین راه است كه كاروانهای به هنگام خروج و دخول عبور می نمایند .

....... این پل كه در سر راه قدیم اصفهان به شیراز ساخته شده بود .بنام پل حسن آباد و پل باباركن الدین نیز خوانده می شود. احتمال داده اند كه شالوده آن در زمان حسن بیك تركمان یا حسن پاشا نامی از امرای تیموری گذاشته شده باشد . بهر حال قبل از صفویه در محل این پل، پلی وجود داشته است كه واسطه ارتباط شهر اصفهان با قبرستان مشهور و قدیمی تخت فولاد بوده است . و چون درآن زمان مشهورترین مزارات تخت فولاد و بقعه بابا ركن الدین بیضاوی انصاری بوده است آن پل بنام باباركن الدین نیز نامیده شده . در دوره پادشاهی شاه عباس ، محل پل حسن آباد یا باباركن الدین را یقینا” پل ساده ای بوده و به علت موقع بسیار خوب آن در بستر شهری زاینده رود برای ایجاد پل با شكوه  شاهی انتخاب كرده اند و پس از برچیدن آن پل شالوده و اساس پل شاهی را كه امروز به پل خواجو بیشتر شهرت دارد ریخته اند . درباره انتخاب محل پل خواجو تا ورینه تاج و سیاح فرانسوی می نویسد شاه عباس از دو نظر محل مزبور را برای ساختن پل انتخاب كرد .یكی آنكه در این نقطه رود خانه عمیق و پر آب شده منظره زیبایی پیدا میكند دیگر آنكه راه گبرها كه در پشت عمارت سعادت آباد اقامت دارند نزدیم شده از روی این پل جدید به شهر عبورو مرور نمایند .

پایه های پل از سنگ ساخته شد و طرف راست آن ( مقابل جریان رود خانه ) مثل جلوی كشتی تیز و نوك دار است كه از فشار آب جلوگیری می كند . سمت چپ دارای پله های سنگی عریض و مرتفعی است كه تا كف رودخانه اتصال دارد . در مواقع كم آبی همان سكو ها نشیمن تما شا چیان میباشد كه از منظره زیبای رود و بیشه های سبز و خرم اطراف استفاده میكنند .

امتیاز پل خواجو برسایر پل های زاینده رود آن است كه غیر از اختلاف جنبه معماری ـ تزینات كاشیكاری فراوان نیز دارد و پشت بغلهای چشمه های پایین و غرفه های بالا و بنای دو بیگلربیگی روی پل و نمای غرفه های طرفین پل با كاشیهای الوان مختلف تزیین شده ودر داخل اطاقها و گوشواره های بیگلر بیگی روی پل كه اقامتگاه تفریحی پادشاه بود نقاشی شده است .

این پل بیست ویك دهانه دارد در ابتدا و انتهای پل سمت راست و چپ غرفه های یك طبقه ساخته شده ودر وسط پل عمارت دو طبقه گچ كاری بنا كرده اند . كاشیهای بیرون پل قدری ریخته و قدری بر جاست به عقیده كرزن.

تغییر كاركرد پل خواجو:

 پل خواجو به مثابه قصری است كه فضای سبز و استخر خود را به گونهای طبیعی در اختیار دارد . پل خواجو نیز مانند سی و سه پل فونكسیون متفاوت قصر،محل عبور ، محل استراحت و گردش درتابستان را داشته است این پل را در جای پل قدیمی دیگری با در نظرگرفتن سه كاركرد ساخته اند :‌به منظور فضائی برای گذر و استراحت ، دیگرمحلی برای ایجاد یك دریاچه مصنوعی ، و سوم و مهمترین فونكسیون پخش كردن آب و رساندن آن به مناطق كشاورزی مختلف .

برا ی انبار كردن آب در بالا دست پل، نخست كشوهای ساخته شده با الوار در شیارهای شیب داری كه در دو بدنه آب روی زیری كنده شده پایین می دادند تا جلوی آب روی زیری را ببندد . این كشوها را با طنابهائی كه به زیر طاق پل آویزان میكردند ، بالا می كشیدند و پایین می دادند پس از آنكه جلوی آب رودهای زیری بسته شده ، جلوی آب رودهای زیری بسته شده ،. جلوی آب رودهای بالای می ایستد.

برای جا گذاشتن كشوهای بالائی ـ كنار دیدگاههای میان پایه های پل، در سنگ جا سازی كرده اند . نخست دو سر الوارهای متكا را در آنجا می گذاشتند سپس پایین كشوها را در شیاری كه روی تخته سنگهای پوششی آب روی زیری كنده شده بود جا می گذاشتند و بالای آنهارا به الوارهای افقی تكیه میدادند برای آنكه فشار آب بالائی ، الوارهای متكای آنهارا نشكند ، پشت الوارهای متكا ، شمع چوبی می زدند برای آنكه این شمعها از جا در نروند ، در تخته سنگهای پوشش آب روی زیری، برای جا گذاشتن پای شمعها جا سازی كرده اند.برای تقسیم آب در زیر پل خواجو، كشوهای آب روی زیری را بالا می كشیدند و آب روان شده را از زیر كشوها را در پایین دست، نزدیك لبه پله كان،سوراخ گرد كوچكی كنده اند كه یك میله چوبی كددار (درجه بندی شده ) در آن فرو میردند و گودی آب آرام گرفته را اندازه می گرفتند و از روی آن مقدار آب روان شده را می سنجیدند.از منظره دریاچه مصنوعی كه در قسمت غربی پل موجود می شده در دوره شاه عباس دوم و جانشینان او در مواقعی كه در كاخهای سلطنتی ساحل زاینده رود ماند عمارت هفت دست و تالار آئینه خانه مراسمی برپا بوده استفاده می شده، به این ترتیب كه بر روی آبهای بر هم انباشته مقابل قصرهای سلطنتی مراسم آتش بازی به عمل می آمده است.

برای كشتن انرژی آب،در پایین دست پل، پله كانی ساخته اند كه آب روی آن فرو می ریزد و انرژیش را از دست بدهد،تا هنگام رسیدن به بستر رودخانه،انرژی خراشنده نداشته باشد كه بستر رودخانه را بشوید. در میان پایه های پل، دیدگاهی به پهنای9/2 متر ساخته اند كه از درون آنها سراسر زیر پل دیده می شود. از این دیدگاه ها (بیشتر از دیدگاه میانی ) مسیر آب به آبیاران فرمان می داده است.

همچنین پله های كناری و سرار زیر پل جایگاهی بوده است برای تفریح و استراحت مردم، تا خستگی خود را در كنار رود درآمیختگی زیبای آن با طبعیت از دوش بردارند.معماری پل خواجو تحت تاثیر معماری قصرهای صفوی است. به عنوان مثال شباهت مركز پل بیگلربیكی را به كاخ هشت بهشت می توان نام برد.این دو فضا  در دو ضلع شرقی و غربی پل شامل چند اطاق مزین به نقاشی است كه اقامتگاه سلطنتی بوده است. و مواقعی كه پادشاه قصد تماشای آبریزان پل را داشته، و یا به عنوان ویلائی تابستانه مورد استفاده خاندان شاهی بوده است. بعد از تعطیلات نوروز سال 1060 هجری به امر شاه عباس دوم پل خواجو را كه بر زاینده رود بسته شده آئین بندی و چراغانی و گلریزان كردند و هر یك از غرفه های آن را یكی از امرا و بزرگان تزئین خود و پادشاه به مدت یك ماه در كنار رودخانه به عیش وعشرت پرداخت.

تغییرات پل خواجو:

در  قسمتهای زیر سقف پل اطاقهای زیر سواره رو در بعضی قسمتها كه سطح آجرها ریخته بوده و بیشتر هم این قسمتها در وسط اتاق اطاقها می باشد یك قشر گچ را به فرم آجركاری خط كشی كرده اند. دیگر از كارهای مرمتی در پل خواجو نصب دیوار آجری مشبك در دهانه های كناری قسمت بیگلربیكی می باشد كه به این ترتیب از ورود به داخل این قسمت جلوگیری شده است. همچنین در قسمت جلوی دهانه های بیگلر بیگی نردهائی جدید نصب گردیده است.كارهای مرمتی انجام شده عبارت است از تعویض سنگهای قسمتهای آبرو در جبهه شرقی پل و پر كردن حفره های ایجاد شده در جلوی سكوی سنگفرش در اثر ریزش پل و تعویض و ترمیم پله ها بوده است. این سنگفرشها در اثر مرور زمان تركهایی برداشته اند و اختلاف سطحهایی با یكدیگر پیدا كرده و به صورتهائی غیر همگن در آمده بودند، در ابتدا این سنگها را برداشته و پس از زیر سازی آنها مجددا” همان سنگها را كار گذاشته و سطح سنگها را یكسان كرده اند. در مرحله بعدی پله ها را عوض كرده و فرمی شبیه به ساخت قبلی ایجاد كرده و در صورت امكان از سنگهای اصلی و در غیر این صورت از سنگهای جدید استفاده كرده اند در جبهه غربی پل نیز تعمیراتی انجام شده است. این كار علت فاصله پیدا كردن بین سنگها و معدوم شدن بعضی از سنگها بوده است مراحل كار در این مرحله عبارت بوده است از :

1ـ عوض كردن مسیر آب در یك قسمت پل.

2ـ برداشتن سنگهای موجود در كف آبروها.

3ـزیر سازی مجدد در قسمتهای مختلف.

4ـ سنگفرش مجدد مسیر با استفاده از سنگهای قدیمی در صورت امكان و استفاده از سنگهای جدید.

مراحل مختلف را در این مرحله  می توان مشاهده نمود.همچنین سنگهایی از دیواره سكوها را نیز در جبهه غربی در صورت لزوم تعمیر و تعویض كرده اند. نمای غربی فعلی پل در عكس19 نمایان است.

از مهمترین اقداماتی كه بر روی پل انجام گرفته، تعویض پیاده روهای پل می باشد. قبلا” دو پیاده رو به عرض حدود 70 سانتیمتر در طرفین سواره رو وجود داشته كه لوله های آب و كابلهای برق و تلفن از داخل آن عبور می كرده است.به منظور كاهش رفت و آمد و جلوگیری از عبور كامیونها بزرگ و سنگین وزن و در نتیجه جلوگیری از صدمه زدن پل تعرض پیاده روها در برنامه كار قرار گرفته است مراحل مختلف كار:

1- در كنار پیاده روی قبلی پیاده روئی به عرض 140 سانت و ضخامت 20 سانت بتن ریزی شده است.

2ـ به منظور ازدیاد اصطكاك در كف پیاده روها شیارهائی بر روی قشر بتنی ایجاد شده است.

در جدول بندی كنار پیاده روها زائده هائی بتونی با فاصله هائی به تناوب به منظور جلوگیری از عبور ماشبن های سنگین ایجاد شده است.

تزئینات پل خواجو:

كاشیكاری پل خواجو حكایتی زیبا از هنر و مهارت مردم این بوم و سرزمین است سادگی و زیبائی تركیب بندی آنها به شدت مورد تحسین بیننده قرار می گیرد. این كاشیكاریها در لچكیهای بالای قوسها در سراسر پل موجب زیباتر جلوه كردن آن شده اند.رعایت تناسبات هندسی و تقارن چه در طرح خود كاشی و چه در نقوش آن به نحو چشمگیری وجود دارد  این از خصوصیات مشخص دوره صفویه می باشد. در تابلوهای نقاشی و كاشیكاریها نسبت جاهای خالی به پر تا حد امكان در این دوره برابر گرفته شده است.استفاده از رنگ در این دوره نسبت به دوره های پیشین تغییراتی كرده است. رنگ زرد بیشتر از هر دوره دیگر به خصوص در كارگاههای اصفهان توسعه پیدا  می نمایند رنگها با ته رنگی از زرد پدیدار می گردند. رنگهای آبی علاوه بر لاجوردی و آبی كلبات،شامل آبی آسمانی و آبی خاكستری روشن می باشد.نمای شرقی پل در لچكی قوسهای بالائی با كاشی هفت رنگ پوشیده شده است. نقوش این كاشیها، انواع گل و بته، نقش ترنج و عناصر اسلیمی و خطائی می باشد. دو رنگ زرد و آبی در این كاشیها نظرها را جلب می نماید.

حاشیه دور لچكیها از عناصر بند خطائی پوشیده شده است.در قسمت مركزی داخل پل نقشهای تكراری هندسی و غیر هندسی با رنگهای زیبا جلب توجه می كنند و نقش گل چند پر به صورت تكراری در زمینه آبی و سبز روشن نیز دیده می شود.

قیمت فایل فقط 11,900 تومان

برچسب ها : معماری پلها در شهرهای مختلف , معماری پلها , بررسی معماری پلها در شهرهای مختلف , تحقیق معماری پل ها در شهرهای مختلف , معماری پلها , بررسی معماری پلها , بررسی معماری پل , پل سازی , معماری پل , تحقیق معماری پلها , سی و سه پل , پل خواجو , پلهای اولیه , پل , تحقیق پل , دانلود مقاله بررسی معماری پل ها , دانلود تحقیق معماری پل , تحلیل پل , تحلیل معماری پل , پروژه , پژوهش , م