روشهای علمی آشنا سازی كودكان با پژوهش

دسته: علوم اجتماعی
بازدید: 29 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 155 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 265

هر تمدنی‌ كه‌ در تاریخ‌ بوجود آمده‌ است‌ مبتنی‌ بر مطالعه‌ تحقیق‌ و پژوهش‌ بوده‌ است‌، سرزمین‌ باستانی‌ ایران‌ یكی‌از گهواره‌های‌ تمدن‌ بشری‌ بوده‌ است‌، آثار باقی‌ مانده‌ از آن‌ دوران‌ نشان‌ می‌دهد كه‌ ایرانیان‌ در هنر، ادبیات‌، موسیقی‌،علم‌ و كشورداری‌ به‌ درجة‌ بالایی‌ از مدنیت‌ رسیده‌ بودند، دانشگاه‌ معروف‌ گندی‌ شاپور (جندی‌شاپور) و تخت‌جمشید

قیمت فایل فقط 9,900 تومان

 روشهای علمی آشنا سازی كودكان با  پژوهش

- بیان مقدمه، مسأله و اهداف پژوهشی :

هر تمدنی‌ كه‌ در تاریخ‌ بوجود آمده‌ است‌ مبتنی‌ بر مطالعه‌ تحقیق‌ و پژوهش‌ بوده‌ است‌، سرزمین‌ باستانی‌ ایران‌ یكی‌از گهواره‌های‌ تمدن‌ بشری‌ بوده‌ است‌، آثار باقی‌ مانده‌ از آن‌ دوران‌ نشان‌ می‌دهد كه‌ ایرانیان‌ در هنر، ادبیات‌، موسیقی‌،علم‌ و كشورداری‌ به‌ درجة‌ بالایی‌ از مدنیت‌ رسیده‌ بودند، دانشگاه‌ معروف‌ گندی‌ شاپور (جندی‌شاپور) و تخت‌جمشید كه‌ هر بیننده‌ای‌ را شگفت‌زده‌ می‌كند از دلایل‌ و شواهد آن‌ است‌ ، كتاب‌ زرتشت‌ (مواعظ‌ سه‌ گانه‌ پندار نیك‌،گفتار نیك‌، كردار نیك‌) و كتاب‌ معروف‌ مانی‌ بنام‌ ارژنگ‌ نقاشی‌ها و ادبیات‌ زیبای‌ آن‌ نشان‌ دهندة‌ عجین‌ شدن‌،فرهنگ‌ و ادبیات‌ مكتوب‌ با روح‌ تاریخی‌ ملت‌ ایران‌ است‌.

ملت‌ ایران‌ با این‌ زمینة‌ تاریخ‌ به‌ دینی‌ كه‌ معجزه‌اش‌ كتاب‌ (قرآن‌) و اسم‌ كتابش‌ خواندنی‌ (قرآن‌) و اولین‌ آیه‌ای‌ كه‌ برپیامبرش‌ نازل‌ شد آیه‌ اِقرء (بخوان‌) بود پاسخ‌ مثبت‌ داد.آیه‌ای‌ كه‌ همزمان‌ با مشاهده‌ آن‌ تابلویی‌ از نور در جلو دیدگان‌پیامبر ظاهر شد، كه‌ تا دور دستها كرانه‌های‌ افق‌ را روشن‌ كرده‌ بود، و بصورت‌ سمبلیك‌ مجاورت‌ خواندن‌ با روشنایی‌و نور را نشان‌ می‌دهد. مروری‌ بر اسامی‌ سوره‌های‌ این‌ كتاب‌ خواندنی‌ (قرآن‌)  نشان‌ می‌دهد كه‌ همواره‌ انسان‌ را به‌پژوهش‌ و تحقیق‌ پیرامون‌ محیط‌ طبیعی‌ و اجتماعی‌ دعوت‌ می‌كند، اسامی‌ سوره‌هایی‌ مانند بقره‌، نحل‌، رعد، هود،روم‌، یوسف‌ و... بیانگر متد عینی‌ و طبیعت‌گرایی‌ و دعوت‌ انسان‌ به‌ مطالعه‌ متن‌ طبیت‌ و محیط‌ پیرامون‌ است‌، متدتجربه‌ مستقیم‌ ودر متن‌ مردم‌ و تاریخ‌ و طبیعت‌ رفتن‌ و آشنایی‌ عملی‌ با قانونمندیهای‌ حاكم‌ بر اجتماع‌، تاریخ‌ و طبیعت‌.

از افتخارات‌ جاودان‌ دین‌ اسلام‌ است‌ كه‌ از قومی‌ بیابانگرد، صحرانشین‌، شتر چران‌، و خونریز، فرهنگ‌ و تمدنی‌بارور ساخت‌ و این‌ هم‌ امكانپذیر نبود، مگر با گسترش‌ فرهنگ‌ مطالعه‌، تحقیق‌ و پژوهش‌ در جامعه‌ آن‌ روز، كه‌ از كانال‌قرآن‌ اشاعه‌ پیدا كرده‌ بود، رواج‌ فرهنگ‌ تحقیق‌ و پژوهش‌ باعث‌ تربیت‌ انسانهایی‌ دانشمند، متفكر، مخترع‌، مجاهد،مبارز و سیاستمدار و نوآور شد، و بسیای‌ از اختراعات‌ و اكتشافات‌ در حوزه‌های‌ مختلف‌ دانش‌ بشری‌ را به‌ اسم‌فرهنگ‌ و تمدن‌ اسلامی‌ به‌ ثبت‌ رساندند.

در سرزمین‌ ایران‌ بطور خاص‌ از امتزاج‌ دو فرهنگ‌ ایرانی‌ و اسلامی‌، فرهنگی‌ قوی‌ و نیرومند متولد شد و رنسانسی‌آغاز گردید كه‌ قرون‌ چهارم‌ و پنجم‌ هجری‌ با گسترش‌ نظامیه‌ها، مدارس‌ دینی‌ كه‌ زادگاه‌ تولید دانشمندان‌ نام‌آوری‌همچون‌ ابوعلی‌ سینا، ذكریای‌ رازی‌، جابربن‌ حیان‌، ابن‌ هیثم‌ بودند، محصولات‌ فرهنگی‌ زیادی‌ در قالب‌ كتاب‌ كه‌ ثمره‌روح‌ وافر این‌ افراد به‌ تحقیق‌ و پژوهش‌ مستمر بود به‌ تمدن‌ بشری‌ عرضه‌ شد، كه‌ آثار آن‌ تاكنون‌ باقی‌ مانده‌ است‌.

فایده‌ و لزوم‌ ترویج‌ فرهنگ‌ تحقیق‌ و پژوهش‌ بر كسی‌ پوشیده‌ نیست‌، زیرا بنیاد تمدن‌ بر كشف‌ قانونمدیهای‌ حاكم‌ براجتماع‌، تاریخ‌ و طبیعت‌ استوار است‌. ترویج‌ فرهنگ‌ تحقیق‌ و پژوهش‌ در بین‌ كودكان‌ و دانش‌آموزان‌ در شرایط‌ فعلی‌جامعه‌ ما بیشتر احساس‌ می‌شود. مسائلی‌ مانند بحران‌ هویت‌، گسست‌ نسل‌ها، ناكارآمد بودن‌ نظام‌ آموزشی‌ برای‌آشنایی‌ كودكان‌ و دانش‌آموزان‌ با روحیه‌ تحقیق‌ و پژوهش‌، ضرر و زیانی‌ كه‌ نظام‌ آموزش‌ عالی‌ كشور از وروددانش‌آموزان‌ بی‌اطلاع‌ از فرهنگ‌ تحقیق‌ و پژوهش‌ متحمل‌ می‌شود، ضرورت‌ بررسی‌ و تحقیق‌ و كاربست‌های‌ عملی‌در این‌ زمین‌ را ایجاب‌ می‌كند دانش‌آموزی‌ كه‌ وارد دانشگاه‌ می‌شود اگر با تحقیق‌ آشنا نباشد و بصورت‌ فردی‌ وگروهی‌ برای‌ پاسخ‌ دادن‌ علمی‌ به‌ یك‌ موضوع‌ و مسئله‌ ساده‌ جامعه‌ پذیر نشده‌ باشد، نظام‌ آموزش‌ عالی‌ كشورآسیب‌پذیر می‌شود، بخش‌ مهمی‌ از كارآمدی‌ نظام‌ آموزش‌ عالی‌ كشور در زمینه‌ تحقیق‌ و پژوهش‌ به‌ ورودی‌ آن‌ مربوط‌می‌شود كه‌ از نظام‌ آموزش‌ و پرورش‌ وارد شده‌اند.

یكی‌ از مهم‌ترین‌ راههای‌ رهایی‌ از بحران‌ هویت‌، پیوند نسل‌ها، برقراری‌ روابط‌ ذهنی‌، عاطفی‌ با پیشینیان‌ و بازیابی‌هویت‌ ملی‌، داشتن‌ روحیه‌ تحقیق‌ و پژوهش‌ است‌، اندوختن‌ ثروت‌ معنوی‌، خلاقیت‌، آفرینندگی‌، سازندگی‌، فعالیت‌ وگزینش‌گری‌ با داشتن‌ روحیه‌ تحقیق‌ و پژوهش‌ امكانپذیر است‌. كسی‌ كه‌ دارای‌ این‌ ویژگی‌ها باشد، دچار بحران‌ هویت‌نمی‌شود، احساس‌ خام‌ بودن‌ و پوكی‌ و پوچی‌ نمی‌كند و با تقویت‌ درون‌ مایه‌های‌ علمی‌، معنوی‌، عقلی‌ می‌تواند فردمفیدی‌ برای‌ خود و جامعه‌ باشد.

همه‌ موجودات‌ ماهیتشان‌ بر وجودشان‌ مقدم‌ است‌، ولی‌ انسان‌ تنها موجودی‌ است‌ كه‌ اول‌ وجود پیدا می‌كند و بعدماهیتش‌ شكل‌ می‌گیرد و ماهیت‌ انسانی‌ با آموخته‌ها و تجارب‌ شكل‌ می‌گیرد كه‌ از طریق‌ داشتن‌ روحیه‌ تحقیق‌ وپژوهش‌ امكانپذیر است‌ و كسی‌ كه‌ با پژوهش‌ و تحقیق‌ سر و كار نداشته‌ باشد مانند كسی‌ می‌ماند كه‌ وجود دارد ولی‌ماهیت‌ ندارد و یا ماهیت‌ او كمتر از وجود اوست‌ و چنین‌ انسانی‌ دچار بی‌قراری‌ و آشفتگی‌ می‌شود. هر چه‌ انسان‌بیشتر تحقیق‌ كند، بیشتر آموخته‌ است‌ و هر چه‌ بیشتر بیاموزد ماهیتش‌ را بیشتر ساخته‌ است‌ و فردی‌ كه‌ بیشتر تحقیق‌كند بر غنای‌ ماهیت‌ خود افزوده‌ است‌.

در هر جامعه‌ای‌ كودكان‌ و دانش‌آموزان‌ مدارس‌ انبوه‌ترین‌ و متمركزترین‌ مخاطبان‌ محسوب‌ می‌شوند، تعلیمات‌ وآموزش‌های‌ دوران‌ كودكی‌ و مدرسه‌ای‌ بعلت‌ انعطاف‌پذیری‌ شخصیت‌، اهمیت‌ زیادی‌ دارد و تثبیت‌ شدن‌ روحیه‌تحقیق‌ و پژوهش‌ در كودكان‌ و دانش‌آموزان‌ مدارس‌، اثرپایداری‌ بر شخصیت‌ آنان‌ بجا می‌گذارد، داشتن‌ نگاه‌ علمی‌، وحل‌ مسائل‌ مختلف‌ زندگی‌ به‌ شیوه‌ علمی‌، صلاحیت‌ علمی‌ و اجتماعی‌ را برای‌ ورود به‌ دانشگاه‌ افزایش‌ می‌دهد و آن‌عده‌ای‌ كه‌ هم‌ وارد دانشگاه‌ نشوند هنگامی‌ كه‌ با نگاه‌ علمی‌ و تحقیقی‌ به‌ محیط‌ زندگی‌ توجه‌ كنند، اثار و مزایای‌ آن‌ درجامعه‌ كلان‌ ملی‌ مشهود است‌. رواج‌ فرهنگ‌ تحقیق‌ و پژوهش‌ در بین‌ كودكان‌ و دانش‌آموزان‌ به‌ سرعت‌ به‌ درون‌خانواده‌ها و دیگر اقشار و طبقات‌ اجتماعی‌ راه‌ می‌یابد. ناتوانی‌ درون‌ ساختاری‌ وزارت‌ آموزش‌ و پرورش‌ در زمینة‌روحیه‌ تحقیق‌ و پژوهش‌ در كودكان‌ ودانش‌آموزان‌ كه‌ ورودی‌های‌ آینده‌ نظام‌ آموزش‌ عالی‌ كشورند، و اهمیت‌ ترویج‌فرهنگ‌ تحقیق‌ و پژوهش‌ در جامعه‌، ضرورت‌ بررسی‌، پیرامون‌ كشف‌ عوامل‌ اجتماعی‌ - فرهنگی‌ و روانی‌ - ذهنی‌مرتبط‌ با روحیه‌ تحقیق‌ وپژوهش‌ در كودكان‌ و دانش‌آموزان‌ را ایجاب‌ می‌كند و روشهای‌ عملی‌ آشناسازی‌ دانش‌آموزان‌با تحقیق‌ و پژوهش‌ هنگامی‌ امكانپذیر است‌ كه‌ این‌ عوامل‌ شناخته‌ شود و راهكارهای‌ مناسب‌ به‌ كار بسته‌ شود.

یكی از وظایف نظام آموزش و پرورش هر كشور انتقال میراث فرهنگی از نسلی به نسل دیگر است ولی از این وظیفه مهمتر، پرورش و ایجاد استعدادهایی مانند خلاقیت و حساسیت هنری و دادن اطلاعاتی است  كه نسل جوان را برای مشاركت درامور فرهنگی و آفرینش آثار علمی، فنی وهنری آماده كند، به عقیده كرشن اشتاینر[1]  فیلسوف معروف آلمانی، فرهنگ را از دو منظر می‌توان مورد توجه قرار داد، یكی از لحاظ ایستایی یا سكونی و دیگری از لحاظ پویایی یا حركتی، انتقال میراث فرهنگی گذشتگان به نسل جدید، همان جنبة ایستایی فرهنگ است، ولی تغییر و تحول و نواوری در دستاوردهای تمدنی و افزودن بر علوم و فنون موجود، به جنبه پویایی و حركتی فرهنگ مربوط می‌شود و این وظیفه نظام آموزش و پرورش است كه نسل نوجوان و جوان را به شیوه‌ای جامعه‌پذیر كند، تا در آینده بتواند در تولید علم نقش داشته باشد و حداقل آن اینكه مسائل و مشكلات زندگی فردی و اجتماعی خود و دیگران را به شیوه‌ای علمی حل كند.[2]

بنیان منطقی و فلسفی امر تدریس، طبیعت خلاقانه را طلب می كند، كه بدون اتخاذ رویكرد پژوهش علمی امكان پذیر نمی‌شود، اگر معلمان و دبیران مدرسه از ابتدایی تا راهنمایی در مسیر تحقیق و پژوهش بویژه در مسائل تعلیم و تربیت و نیازمندیهای دانش‌آموزان و جامعه باشند، مدارس و كلاس از حالت یكنواخت خسته كننده و تكلیفی عادی و معمولی، به طرف شادی، نشاط، پویایی و تكامل گام بر می‌دارد.[3]

امروزه هر فردی بخشی از دوران زندگی خود را در مدارس سپری می‌كند. فرد اگر بتواند، تحصیلات دبیرستانی  خود را به اتمام رساند و وارد دانشگاه شود، نیاز به آشنایی با فنون اولیه كسب روحیه و تحقیق علمی دارد، تا بتواند زندگی علمی پر ثمری را در دانشگاه تجربه كند و اگر نتواند تحصیلات دبیرستانی خود را به اتمام رساند، در هر مقطعی (ابتدایی، راهنمایی، دبیرستان) كه فارغ التحصیل شود، جزء افراد جامعه می‌شود و به مردم عادی می‌پیوندد، نظام آموزشی باید این توانایی را داشته باشد، تا فارغ التحصیلان هر مقطع در حد خود توانایی علمی كسب كنند و بتوانند مسائل و مشكلات پیرامون خود را به شیوه علمی حل كنند.

”به عقیده ژان فورداستیه مردم عادی نباید از روی آوردن به روح علمی شانه خالی كنند، روح علمی جزء سرمایه روحی بشر نشده است و فكر روزانه و یا فكر عموم را آنطور كه می‌توانست بكند ، زنده و بارور نساخته است. مردم عادی متوجه نشده‌اند كه روح علمی می‌تواند در حل بخش مهمی از مشكلات آنان مؤثر واقع شود، داشتن روحیه علمی تنها كار دانشمندان نیست، هر فرد عادی می‌تواند با داشتن روح علمی دنیایی كه در آن زندگی می‌كند و در ساختن دنیایی انسانی‌تر همكاری كند.[4]

متأسفانه عامه مردم بر اثر نداشتن روح علمی و عدم اطلاع از روشها و فنون پژوهش علمی و بی‌اعتنایی نسبت به ارزشها برای حل مسائل زندگی خود به حدس و گمان پناه می‌برند و فی المثل اعمال زور تنها راه حل كشمكش‌های سیاسی و اجتماعی می‌دانند، كسانیكه باید درباره امور اجتماعی و سیاسی تصمیم‌گیری نمایند، از این عیب مصون نیستند، چون غالباً فرصت كافی برای مراجعه به نتایج پژوهش علمی را ندارند، در تصمیمات خود اعتقاد عمومی و افكار ساخته و پرداخته را ملاك عمل قرار داده و ناگزیر دچار اشتباه می‌شوند و بجای اصلاح اموری كه حل و فصل آن را عهده دار شده‌اند، دشورایهای تازه‌ای را برای جامعه فراهم می‌كنند.[5]

نظام آموزش و پرورش علاوه بر این كه رسالت نهادینه كردن روح باور علمی را در افراد عادی و نخبگان آینده جامعه بر عهدهدارد ”باید خود را با توسعه روزافزون علم و فناوری در حوزه‌های گوناگون هماهنك كند مدرسه باید مكانی باشد كه موجب پرورش و شكوفایی اندیشه و خلاقیت شاگردان شود. اگر بخواهیم در اثر فناوری مدرن موفق باشیم، باید در روشهای آموزشی موجود تجدید نظر كنیم و روش‌های را به كار گیریم كه دانش‌آموزان را به تفكر وا دارد و آنها را به طرف اندیشه‌ورزی سوق دهد، در جریا كسب دانش مهم به كار افتادن نیروی تفكر است. حفظ معلومات و مهارت‌ها فاقد ارزش تربیتی است، محیط كلاس باید نیروی تفكر شاگردان را تحریك كند و از این طریق در راه كسب معرفت به آنها كمك كند.[6]

تفكر و اندیشه‌ورزی و داشتن روحیه علمی را باید از مدرسه آغاز كرد و در كلاس به دانش‌آموزان آموخت كه فكر كنند، تفكر واندیشیدن مستلزم شرایط خاصی است، تنها با گفتن اینكه ”فكر كنید“ تفكر ایجاد نمی‌شود ... اگر نگوئین نظام آموزشی كشور رگه‌های كنجكاوی و زمینه‌های موجود در كودكان و نوجوانان را از بین می‌برد، ولی بااطمینان می‌توان ادعا كرد كه نظام تعلیم و تربیت ما گرایش به سوی پژوهش و اندیشه‌ورزی را در دانش‌آموزان بارور و شكوفا نمی‌كند.[7]

زندگی در جهان پیچیده كنونی بدون نهادینه كردن رویكرد علمی در نسل جدید با مشكلات همراه است، هر فردی روزانه با مسائلی مواجه می‌شود كه تنها با نگاه علمی می‌توان آنها را حل كرد و زندگی را برای خود و دیگران ساده ودلپذیر كرد ” در هفدهمین كنگره بین المللی تحقیقات در مسائل مختلف كه در سیدنی استرالیا برگزار شد و بیش از هفتاد و چند كشور جهان در آن شركت كرده بودند، مشخص شد كه مسئله تحقیقات و پژوهش علمی در كشورهای صنعتی جهان اینك از یك امر لوكس كه خاص مسائل ویژه بسیار پیچیده علمی باشد، پا را فراتر گذاشته وبصورت مسئله‌ای كه ضرورت آن در كلیة شئون جوامع بشری بدیهی می‌باشد، تبدیل شده است. منطق كاملاً جاافتاده‌ای كه ذهن متفكران و مخترعان و سازندگان آن كشورها را پر نموده است این است كه هر كاری را باید با علمی‌ترین شیوه آن انجام داد و برای یافتن علمی‌ترین شیوه در هر مورد باید به تحقیق توسل جست، این منطق و طرز تفكر است كه موجب می‌شود تحقیقات بصورت یك امر بدیهی، ضروری در تمام سئون زندگی آنها نفوذ كند.[8]

تحقیق و پژوهش را باید نیروی انسانی دانا و متفكر انجام دهد، به همین دلیل است كه بسیاری از متفكران به عامل منابع انسانی به عنوان مهمترین ركن توسعه اقتصادی، صنعتی و فرهنگی و سیاسی توجه كرده‌اند.* و نقش زیربنایی نظام‌های آموزشی در كلیة سطوح در تحقق این آرمانها قابل توجه است، در سایة برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌های صحیح و اصولی در آموزش و پرورش ما قبل دانشگاه نسل جدید از بینش‌ها و بنیادهای صحیحی علمی و فرهنگی برخوردار می‌شود و این بنیادها را دست مایة كسب تخصص و قابلیت‌های علمی در سطوح پیشرفته قرار می‌دهد و برخی صاحب‌نظران توسعه از میان سطوح مختلف آموزش و پرورش پیش از دانشگاه. نقش اصلی و اساسی را برای دورة ابتدایی قائل بوده و معتقدند كه در گام نخست باید تحول در برنامه‌های دوره ابتدایی، آن را با نیازهای علمی و فرهنگی توسعه سازگار ساخت.[9] تا كار زیربنای مراحل تحصیلی بعدی محكم و استوار و متناسب با روح علم جویی و كاوشگری گذاشته شود.

با توجه به آنچه گفته شد دو هدف اصلی زیر در این طرح پژوهشی مورد نظر است.

یك : شناخت عوامل اجتماعی، فرهنگی - و روانی - ذهنی روحیه تحقیق و پژوهش در دانش‌موزان مقاطع مختلف تحصیلی.

دو :‌شناخت روشهای عملی آشناسازی كودكان ودانش‌آموزان با روحیه تحقیق و پژوهش.

---

جهت دریافت فایل روشهای علمی آشنا سازی كودكان با  پژوهش  لطفا آن را خریداری نمایید

قیمت فایل فقط 9,900 تومان

برچسب ها : روشهای علمی آشنا سازی كودكان با پژوهش , دانلود روشهای علمی آشنا سازی كودكان با پژوهش , آشنا سازی كودكان , كودكان , پروژه دانشجویی , دانلود پژوهش , دانلود تحقیق , پایان نامه , دانلود پروژه